Phải chăng nguy cơ đột quỵ ở bệnh nhân có cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua đang giảm?
Dịch giả: DS. Nguyễn Hồng Trâm
Dữ liệu từ nghiên cứu Framingham gợi ý về lợi ích của phương pháp điều trị bằng thuốc mới.
Các cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua (TIAs) được biết đến là dấu hiệu của đột quỵ thiếu máu tiềm ẩn. Vẫn chưa có nhiều nghiên cứu về việc: liệu rằng nguy cơ đột quỵ sau TIA trong thời gian ngắn/ dài có giảm xuống ở những thập kỷ gần đây không. Các nhà nghiên cứu đánh giá nguy cơ trên một cơ sở dữ liệu lớn người tham gia từ năm 1948 bằng cách giám sát thường xuyên sự xảy ra đột quỵ; đánh giá đột quỵ tại nhiều mốc thời gian (7 ngày, 30 ngày, 90 ngày, và kéo dài đến 10 năm). ở người tham gia thử nghiệm vốn có TIA và không có TIA theo tỉ lệ 1:5.
Nhìn chung, suốt 66 năm theo dõi, tỉ lệ mắc TIA mới mỗi năm là 1.19/1000 người. Tỷ lệ đột quỵ ở những người vốn có TIA cao gần gấp 5 lần so với người không có TIA. Trung bình 8.9 năm sau TIA, 30% người vốn có TIA bị đột quỵ. Trong số 130 trường hợp đột quỵ này, cơn đột quỵ xuất hiện trong vòng 7 ngày, 90 ngày, hơn 1 năm sau TIA lần lượt là 28 (22%); 51 (39%) và 48.5%. Thời gian trung bình xảy ra đột quỵ là 1.6 năm. Những nhà nghiên cứu cũng so sánh tỉ lệ đột quỵ giữa 3 khoảng thời gian: đến năm 1985, 1986-1999, 2000-2017. Trong đó, tỷ lệ đột quỵ trong vòng 90 ngày sau TIA giảm từ 16.7% còn 11.1% và 5.9%. So với các giai đoạn trước đó, giai đoạn gần đây nhất, tỷ lệ hút thuốc ở người có TIA thấp hơn (24% trong toàn bộ nghiên cứu so với 14% trong giai đoạn gần nhất) nhưng tỷ lệ đái tháo đường và rung nhĩ lại tăng cao hơn.
Bình luận:
Nghiên cứu toàn diện khẳng định rằng TIA là một dấu hiệu chính của đột quỵ, không nên bỏ qua các triệu chứng. Ngoài ra, việc phân tích xu hướng về thời gian cung cấp các thông tin bổ ích, gợi ý cho việc điều trị bằng thuốc mới (liệu pháp kháng tiểu cầu, statin,…), làm giảm tỷ lệ xuất hiện đột quỵ trong vòng 90 ngày xuống một nửa so với giai đoạn trước. Các bác sĩ nên cố gắng chẩn đoán TIA nhanh chóng và thực hiện đầy đủ những biện pháp điều trị dựa trên thực chứng.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
Lioutas V-A et al. Incidence of transient ischemic attack and association with long-term risk of stroke. JAMA 2021 Jan 26; 325:373. (https://doi.org/10.1001/jama.2020.25071)
