Tiến hóa có thể là nguyên nhân nguy cơ cao mắc ung thư bất trị ở người

Biên dịch: Đặng Thị Trâm

Nhiều người không còn sản xuất protein Siglec-12, được biểu hiện ở tế bào biểu mô, nhưng một số người có nó có nguy cơ mắc ung thư bất trị cao gấp đôi. Thông tin này có thể mang đến tiềm năng cho các chẩn đoán và điều trị tương lai.

So sánh với tinh tinh, họ hàng có nguồn gốc tiến hóa gần nhất với chúng ta, con người đặc biệt dễ phát triển carcinomas (ung thư sản sinh từ biểu mô) – dạng khối u bao gồm ung thư tuyến tiền liệt, vú, phổi và đại trực tràng – thậm chí khi vắng mặt các yếu tố nguy cơ đã biết, chẳng hạn khuynh hướng di truyền hay sử dụng thuốc lá. Một nghiên cứu gần đây dẫn đầu bởi các nhà nghiên cứu của trường Đại học Y California San Diego và Trung tâm Ung thư Moores đã giải thích tại sao. Nghiên cứu được đăng ngày 9 tháng 12 năm 2020 trên FASEB BioAdvances, cho thấy rằng đột biến di truyền đặc biệt liên quan đến tiến hóa của con người có thể là phần nào nguyên nhân.

Trong một nghiên cứu về các mẫu mô thường và ung thư, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng xấp xỉ 30% những người còn sản xuất protein Siglec-12 có nguy cơ phát triển ung thư tiến triển cao gấp đôi trong suốt cuộc đời của họ, khi so sánh với những người không có khả năng sản xuất Siglec-12. Thông thường, các gene mã hóa protein này bị loại bỏ khỏi cơ thể qua thời gian, và xấp xỉ 2 phần 3 dân số thế giới đã không còn sản xuất protein Siglec-12. Trong khi đó, tinh tinh vẫn sản xuất Siglec-12 có chức năng.

Hình: Ví dụ về phần mô với các tế bào khối u và tế bào bình thường cạnh nhau từ bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt.

Khi nhóm của Nissi Varki phát hiện ra Siglec-12 trong các mẫu mô không ung thư sử dụng một kháng thể kháng protein, khoảng 30% các mẫu là dương tính, như kì vọng từ thông tin di truyền. Ngược lại, phần lớn các mẫu ung thư từ cùng quần thể đó là dương tính với protein Siglec-12.

Nhìn vào quần thể bệnh nhân khác nhau với giai đoạn ung thư đại trực tràng tiến triển, các nhà khoa học đã thấy rằng hơn 80% có cấu trúc chức năng của gene SIGLEC-12, và những bệnh nhân này có kết quả tệ hơn so với số ít các bệnh nhân không mang nó.

Bảng: Tần suất biểu hiện Siglec-12 cao trong các loại ung thư biểu mô

“Những kết quả này đã chỉ ra rằng số ít các cá thể vẫn còn sản xuất ra protein có nguy cơ mắc ung thư cao hơn,” Nissi Varki nói.

Các nhà khoa học cũng đã khảo sát nghiên cứu của họ trên chuột bằng cách cho sản xuất các tế bào khối u để sản xuất Siglec-12. Kết quả là ung thư tiến triển nhanh hơn, và dẫn đến các con đường sinh học bao gồm ung thư, so với các tế bào khối u đối chứng không có Siglec-12 chức năng.

“ Trong một vài thời điểm trong quá trình tiến hóa của con người, gene SIGLEC12 – và đặc biệt hơn, protein Siglec-12 mà nó sản xuất như một phần của hệ thống miễn dịch – đã trải qua các đột biến làm mất đi khả năng phân biệt microbes tự thân và không tự thân của nó, do đó cơ thể cần loại bỏ chúng,” theo tác giả chính Ajit Varki, MD, Giáo sư của trường Đại học Y California San Diego và Trung tâm Ung thư Moores. “Nhưng nó không hoàn toàn biến mất khỏi quần thể – nó xuất hiện ở dạng protein rối loạn chức năng Siglec-12 và bây giờ trở thành một khuynh hướng cho số ít những người vẫn còn sản xuất chúng.”

Theo Ajit Varki, thông tin này là quan trọng bởi vì nó có thể mang đến tiềm năng cho các chẩn đoán và điều trị tương lai. Cả nhóm đã tạo ra bước khởi đầu bởi phát triển một xét nghiệm urine đơn có thể được sử dụng để phát hiện sự có mặt của protein không chức năng, và “chúng tôi có thể cũng sử dụng các kháng thể kháng Siglec-12 để chọn lọc các liệu pháp hóa học phân phối đến các tế bào khối u mang protein không chức năng, mà không phá hủy các tế bào không ung thư,” ông nói.

Tài liệu tham khảo:

https://www.sciencedaily.com/releases/2020/12/201209094241.htm

Hình đại diện từ: https://www.michiganradio.org/post/new-um-study-shows-potential-customizing-treatment-advanced-cancer

Bài viết thuộc thể loại: Tin tức, Nghiên cứu.