Hội chứng Kounis – “Hội chứng mạch vành cấp do dị ứng”

Nội dung chính

Hội chứng Kounis là phản ứng quá mẫn gây tác động lên mạch vành. Trong hội chứng Kounis, việc giải phóng các tác nhân trung gian gây viêm trong phản ứng dị ứng có thể dẫn đến tình trạng co thắt mạch vành, gây vỡ mảng xơ vữa hoặc huyết khối trong stent mạch vành. Cân nhắc đến hội chứng Kounis trên bệnh nhân tiến triển các triệu chứng đau thắt ngực trong thời gian ngắn sau khi sử dụng thuốc.

Báo cáo case lâm sàng CARM

Trung tâm theo dõi phản ứng có hại của thuốc Newzealand (CARM) gần đây nhận được báo cáo về triệu chứng co thắt động mạch vành liên quan đến việc sử dụng thuốc amoxicillin/clavulanic acid đường tiêm trên một bệnh nhân nam, 36 tuổi.

Hội chứng Kounis là gì?

Hội chứng Kounis đc mô tả lần đầu vào năm 1991. Tần suất xuất hiện thường hiếm gặp và ngày nay được ghi nhận như một phản ứng dị ứng do thuốc, thức ăn, hoặc các tác nhân khác từ môi trường.

Hội chứng Kounis được định nghĩa là sự kết hợp đồng thời của các hội chứng mạch vành cấp tính như co thắt động mạch vành, nhồi máu cơ tim cấp và huyết khối stent, với các tình trạng liên quan đến sự hoạt hóa các tế bào mast và tiểu cầu và tương tác các tế bào viêm trong quá trình dị ứng hoặc quá mẫn, phản ứng phản vệ hoặc sốc phản vệ.

Cơ chế chính của hội chứng Kounis do sự hoạt hóa của tế bào mast và sự giải phóng các tác nhân trung gian gây viêm. Hội chứng bao gồm 3 type được xác định như sau:

• Type 1: xảy ra trên bệnh nhân có cấu trúc mạch vành bình thường và không có yếu tố nguy cơ tim mạch. Sự giải phóng cấp tính các tác nhân trung gian gây viêm gây co thắt mạch vành, dẫn đến bệnh nhồi máu cơ tim cấp.
• Type 2: Xảy ra trên bệnh nhân mắc kèm các bệnh mạch vành, do đó sự giải phóng cấp tính các tác nhân trung gian gây viêm có thể dẫn đến đồng thời vỡ mảng xơ vữa và nhồi máu cơ tim
• Type 3: Xảy ra trên bệnh nhân có đặt stent mạch vành, sự giải phóng tác nhân trung gian gây viêm có thể dẫn đến huyết khối trong stent

Hội chứng mạch vành cấp thông thường có thể diễn ra trong vòng 1 tiếng sau khi phơi nhiễm với tác nhân dị ứng, tuy nhiên thời gian khởi phát lâu hơn cũng đã được báo áo.

Các thuốc gây hội chứng Kounis

Đến nay, hội chứng Kounis có liên quan đến một số thuốc như kháng sinh beta lactam, NSAIDs, các chế phẩm sắt tiêm truyền tĩnh mạch và rocuronium. Tại New Zealand, hội chứng Kounis được ghi nhận với các thuốc diclofenac, carboplatin, clopidogrel và Mersyndol (paracetamol + codein + doxylamine).

Điều trị

Bao gồm loại bỏ tác nhân dị ứng, điều trị vấn đề co thắt mạch vành cấp và các hậu quả lâm sàng do phản ứng dị ứng. Lựa chọn và sử dụng các thuốc một cách thận trọng khi điều trị các triệu chứng cấp tính nhằm giảm hiện tượng giải phóng thêm histamine và tăng nặng tình trạng co thắt động mạch vành.

Biên dịch:

Nguyễn Thị Tùng Lê

Hiệu đính

ThS. Lê Thị Hằng Nga

TLTK:

Prescriber Update – Medsafe (September 2020): “Kounis syndrome – ‘Allergic angina’ associated with some medicines”, pp 53. https://www.medsafe.govt.nz/profs/PUArticles/PDF/Prescriber-Update-vol-41-No-3-(Sep-2020).pdf

Kounis NG. Coronary hypersensitivity disorder: the Kounis syndrome. Clin Ther 2013;35:563.

image: freepik.com