Tái khởi động thử nghiệm thuốc điều trị covid-19 lớn nhất thế giới. Những thuốc nào được nghiên cứu trong thời gian tới?

Tái khởi động thử nghiệm thuốc điều trị covid-19 lớn nhất thế giới. Những thuốc nào được nghiên cứu trong thời gian tới?

Solidarity – một nghiên cứu toàn cầu được thực hiện bởi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tiến hành đánh giá hiệu quả của ba hoạt chất gồm: hoạt chất điều trị ung thư imatinib, infliximab (kháng thể chữa trị các bệnh tự miễn) và artesunate (thuốc trị sốt rét) trên các bệnh nhân Covid-19 nhập viện.

Mặc dù sự phát triển vaccine Covid-19 là một thành công lớn, tuy nhiên chỉ có hai loại thuốc được chứng minh làm giảm tỉ lệ tử vong ở bệnh nhân nhiễm Covid-19. Hai loại thuốc đó bao gồm: dexamethasone một loại steroid có giá thành rẻ và giúp giảm 1/3 số bệnh nhân tử vong được United Kingdom’s Recovery nghiên cứu và công bố tháng 6/2020; loại thuốc còn lại là tocilizumab, được công bố hồi tháng 2/2020 là một loại kháng thể đơn dòng có tác dụng ngăn chặn thụ thể interleukin-6 làm giảm tỉ lệ tử vong trên bệnh nhân Covid-19. Cả hai thuốc này đều hoạt động dựa trên cơ chế làm giảm khả năng phản ứng miễn dịch quá mức ở bệnh nhân mắc bệnh nặng.

Các loại thuốc mới cũng được nghiên cứu với cơ chế nhắm đích vào hệ thống miễn dịch hơn là bản thân virus. Ông Røttingen giải thích rằng đối với những bệnh nhân bị bệnh nặng được nghiên cứu trong chương trình Solidarity, có lẽ đã quá muộn để một loại thuốc kháng vius phát huy tác dụng trên những đối tượng này. (Ví dụ, kháng thể đơn dòng SARS-CoV-2, hiệu quả nhất khi được tiêm trước khi bệnh trở nặng). Anthony Gordon, một chuyên gia chăm sóc đặc biệt ở Imperial College London cho rằng bệnh nhân cũng sẽ có được lợi ích từ những thuốc nhắm vào hệ miễn dịch, mặc dù dexamethasone làm giảm nhiều phản ứng miễn dịch và tocilizumab ngăn chặn mạnh mẽ một con đường cụ thể. “Chúng ta vẫn có thể ngăn chặn và tạo sự khác biệt ở những con đường khác” ông Gorden phát biểu.

Imatinib (thuốc đường uống điều trị bệnh leukemiavà một số loại ung thư) có thể bảo vệ lớp thượng bì nằm lót các phế nang nơi mà oxy từ phổi đi qua để vào máu. Một thử nghiệm đối chiếu palcebo ở 400 bệnh nhân COVID-19 ở Hà Lan được công bố vào tháng 6 chỉ ra rằng ở những bệnh nhân dùng thuốc này sẽ cần máy thở ít hơn và có nguy cơ tử vong thấp hơn. Gordon cho rằng mặc dù dữ liệu của thử nghiệm này không có ý nghĩa thống kê nhưng cũng đủ để thúc đẩy các nghiên cứu sâu hơn. Một nghiên cứu toàn cầu khác – REMAP-CAP cũng đang có kế hoạch nghiên cứu loại thuốc này trên bệnh nhân Covid-19.

Infliximab là kháng thể ức chế yếu tố hoại tử u alpha (TNF-α)- một phân tử tín hiệu quan trọng của hệ miễn dịch, đồng thời cũng được dùng để điều trị các bệnh viêm khớp dạng thấp và viêm ruột. Ông Røttingen cho rằng dữ liệu từ các nghiên cứu quan sát trên số lượng lớn bệnh nhân cho thấy hiệu quả bảo vệ của infliximab chống lại virus SAR-CoV-2.

Artesunate- một dẫn xuất của artemisinin có hoạt tính tiêu diệt kí sinh trùng sốt rét rất mạnh, cũng đã cho thấy được hoạt tính kháng virus ở các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm về SARS-CoV-2. Tuy nhiên, trong nghiên cứu Solidarity, artesunate đang được nghiên cứu với một tác dụng khác: thuốc có tác dụng giảm viêm và giảm các tín hiệu thu hút của tế bào trong hệ miễn dịch vào mô, điều này giúp ngăn chặn các phản ứng miễn dịch làm tổn hại đến phổi ở bệnh nhân nhiễm COVID-19 nặng.

Eric Topol, Giám đốc Viện SRTI phát biểu: “Solidarity đã có nhiều đóng góp quan trọng trong việc tiếp cận phương pháp chữa trị dịch bệnh và thật tuyệt vời khi họ đang tái khởi động nghiên cứu một lần nữa. Chúng ta cần những phương pháp điều trị tốt hơn nữa cho bệnh nhân nhiễm Covid-19 nặng”.

Biên dịch: Phạm Văn Thông

Hiệu đính: DS. Nguyễn Thị Tùng Lê

Source

[1]https://www.sciencemag.org/news/2021/08/giant-trial-covid-19-treatments-restarting-here-are-drugs-it-s-betting?, 8/8/2020.

[2] image: brucker

Chia sẻ bài viết