Các biến thể Virus corona nguy hiểm thế nào?
Hải Dương, Quảng Ninh và Hà Nội có nhiều ca nhiễm mới phát hiện và có lẽ biến thể mới của Anh, ký hiệu là B.117. Nếu là biến thể này thì chúng ta càng nên cẩn thận.
Theo nhiều chuyên gia CDC, tới tháng 3 biến thể này sẽ thống trị nước Anh, thực tế thì nó lây lan rất nhanh trên toàn thế giới (1, 8)).
So với biến thể cũ, biến thể Anh B.117 có một số đặc điểm sau:
- Có hơn 17 đột biến tại vị trí protein gai nhọn, là nơi mà virus dùng xâm nhập vào cơ thể; cụ thể là các đột biến N501Y, P681H, d69–70. Đột biến N501Y làm cho tính lây lan mạnh hơn.
- Tính lây nhiễm rất mạnh: có thể từ 40%-70% hơn biến thể cũ
- 1 số dữ liệu ban đầu cho thấy độc lực có thể lớn hơn 30% (cần chứng minh nữa)
- Giải mã trình tự của biến thể Anh cho thấy, 1 số test PCR có thể không phát hiện được biến thể, dẫn đến kết quả âm tính giả (8).
| Biến thể | Thông thường | ‘Kent’, Anh quốc | Nam Phi | Brazil |
| Ký hiệu | SARS-CoV-2 | B.1.1.7; VOC 202012/01 (1) |
B.1.351; 501 Y.V2 (1) |
P1 (1) |
| Nơi phát hiện đầu tiên | Trung Quốc | Vương quốc Anh | Nam Phi | Brazil và Nhật |
| Thời điểm phát hiện đầu tiên | Tháng 12 năm 2019 | Tháng 9 năm 2020 | Tháng 10 năm 2020 | Tháng 1 năm 2021 |
| Đột biến nổi bật | Đã có nhiều đột biến nhưng không đáng kể | >17 trong đó có đột biến thay thế N501Y tại vùng protein gai(6) | >21, trong đó N501Y , E484K, và K417N (6) | >17, bao gồm N501Y, E484K, vaf K417N (6) |
| Tính lây lan và độc tính | >100 triệu ca nhiễm và >2 triệu ca tử vong | 50-70% cao hơn chủng thông thường và có thể có độc tính cao hơn 30% (1, 7) | Lây hơn chủng thông thường (1,6) ; chưa có bằng chứng chứng minh độc lực gia tăng; đề kháng 1 số lớn kháng thể đơn dòng | Lây hơn chủng thông thường (1,6) , những báo cáo đầu tiên về khả năng tái nhiễm |
| Vaccine hiện tại | Pfizer-BioNTech,
Moderna, Oxford-Astrazeneca, Vaccine khác của Nga, Trung Quốc và Ấn Độ |
Vaccine ‘cũ’ vẫn có tác dụng (4)* | Vaccine ‘cũ’ tuy hiệu lực có giảm (0.8 lần hoặc 6 lần), nhưng vẫn có tác dụng (4)* | Chưa có thông tin |
So với biến thể tại Anh, biến thể tại Nam Phi B.1.351 có thêm 1 số đột biến nữa, đặc biệt là E484K làm cho nó đề kháng với 1 số kháng thể đơn dòng, và có thể là kháng thể trung hoà từ huyết thanh của người vừa tiêm vaccine và biến thể này cũng lây lan mạnh.(xem bảng)
Ngoài ra còn 1 biến thể khác là biến thể Brazil và Nhật (P1), biến thể này có tính lây lan mạnh hơn, tuy mức độ độc tính thế nào cần điều tra thêm.
Tuy nhiên như 2 bài viết trước đây của mình có nói, các biến thể này hiện giờ tuy nguy hiểm vì tính lây lan mạnh, nhưng mà nhiều thử nghiệm cho thấy vaccine vẫn có hiệu lực và còn xài tốt.
Xem thêm 2 bài viết của mình:
Vaccine chống biến thể Covid-19:
Vaccine vs Coronavirus: đạo cao 1 thước, ma cao 1 trượng: https://www.facebook.com/ts.hungpham
Đặc biệt với biến thể tại Anh, kháng thể đơn dòng và trung hoà từ huyết thanh người tiêm có khả năng trung hoà rất tốt, được chứng minh bởi nhiều nhóm.
Tất nhiên chúng ta nên cẩn thận không nên để lây lan nhiều, virus càng lây nhiều, đặc biệt ở nhóm người già, người bị suy giảm miễn dịch thì sẽ có thể nguy hiểm hơn và sinh đột biến. Nhưng mà chúng ta cũng không nên quá lo lắng. Công việc hiện giờ mà chúng ta cần làm vẫn là tuân thủ theo hướng dẫn về phòng dịch, đeo khẩu trang và giữ giãn cách xã hội cần thiết.
Chúc mọi người khoẻ mạnh,
TS. Nguyễn Thị Thanh Vân
TS.DS. Phạm Đức Hùng
Tài liệu tham khảo
- https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/covid-19-infographic-mutations-current-variants-concern
- https://www.bbc.com/news/health-55797312
- https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2775006
- https://investors.modernatx.com/news-releases/news-release-details/moderna-covid-19-vaccine-retains-neutralizing-activity-against
- https://www.who.int/csr/don/31-december-2020-sars-cov2-variants/en/
- https://www.the-scientist.com/news-opinion/a-guide-to-emerging-sars-cov-2-variants-68387
- https://www.infectioncontroltoday.com/view/b-1-1-7-covid-strain-continues-to-infiltrate-the-u-s-
- https://www.medscape.com/viewarticle/944739
