ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC LIỆU PHÁP ĐIỀU TRỊ ĐTĐ LÊN NỒNG ĐỘ IRISIN Ở BỆNH NHÂN ĐTĐ TYPE 2

Biên dịch: Hà Phạm

Hiệu đính: TS. Võ Đức Duy

Irisin là một hormon được tiết bởi tế bào cơ xương sau khi hoạt động thể lực hoặc khi thừa acid béo bão hòa. Irisin có thể thúc đẩy quá trình tiêu hao năng lượng và cải thiện sự cân bằng nội môi chuyển hóa. Nồng độ irisin trong máu giảm trong bệnh ĐTĐ type 2, trong khi dùng irisin ngoại sinh làm cải thiện tình trạng kiểm soát đường huyết ở những con chuột bị ĐTĐ. irisin trước đây đã từng được chứng minh kích thích khả năng tồn tại của tế bào beta và chức năng tiết insulin.

Phương pháp nghiên cứu:

Nghiên cứu này được thực hiện để nghiên cứu nồng độ irisin trong máu ở bệnh nhân ĐTĐ type 2 theo việc điều trị ĐTĐ của họ. 127 bệnh nhân ĐTĐ type 2 tham gia nghiên cứu và được phân chia thành các nhóm theo các phác đồ điều trị ĐTĐ khác nhau: chỉ điều chỉnh chế độ ăn (17 người), chỉ dùng metformin (37 người), dùng metformin + Sulfonylureas (5 người), dùng metformin + pioglitazone (7 người), dùng metformin + chủ vận GLP-1(GLP-1RAs) (31 người), dùng metformin + ức chế DPP-4 (DPP4-i) (15 người) và dùng metformin + ức chế SGLT2 (SGLT2i) (15 người). Nhóm chứng bao gồm 36 người không bị ĐTĐ và tỉ lệ giới tính và BMI phù hợp với nhóm thực nghiệm.

Kết quả:

Nồng độ irisin ở nhóm BN ĐTĐ type 2 thấp hơn so với nhóm chứng (21,5 [10,1 – 50,8] so với 29,1 [14,1 – 43,5] ng/mL, p < 0,01). Nồng độ irisin trong máu tương quan thuận với thời gian mắc bệnh ĐTĐ (r = 0,214, p < 0,05) và tương quan nghịch với nồng độ LDL-C (r = -0,214, p < 0,05) và nồng độ cholesterol toàn phần (r = -0,196, p < 0,05). Nồng độ irisn trong máu tăng lên ở bệnh nhân được điều trị với phác đồ metformin + GLP-1RAs hoặc DPP-4i tương ứng là 28,1 [12,4 – 50,8] ng/ mLvà 25,8 [13,2 – 37,8] ng/mL, p < 0,05 so với nhóm bệnh nhân chỉ điều chỉnh chế độ ăn (19,8 [13,5 – 40,5] ng/mL, p < 0,05) và đơn trị với metformin (16,9 [10,7-28,8] ng/mL, p < 0,05) hoặc so với các phương thức điều trị khác. Điểm thú vị là khi xử lý in vitro tế bào cơ xương người với 10 nM exendin-4 trong môi trường nuôi cấy thấy được rằng irisn phóng thích nhiều hơn so với nhóm chứng.

Kết luận:

Tổng kết lại rằng, trong ĐTĐ type 2, liệu pháp điều trị có GLP-1 làm tăng đáng kể nồng độ irisin trong máu so với những đối tượng không bị ĐTĐ, có thể là tế bào cơ xương phóng thích irisin do có sự kích thích qua trung gian thụ thể GLP-1. Vì thế irisin có thể đại diện cho một nhân tố mới trong cơ chế hoạt động của liệu pháp điều trị dựa vào GLP-1.

Tác giả: Annalisa Natalicchio et al. ‘ADA meeting 2021 – Diabetes 2021 Jun; 70 (Supplement 1)’